Waar komt Halloween vandaan?

Ik zal maar gelijk met de deur in huis vallen: ik vind Halloween een vreselijk feest. Een overgewaaid commercieel verschijnsel. Lekker griezelen is de leus. Nou, laat de lekker maar lekker weg. Als je winkelt, een grote als, want in deze tijd niet meer de normaalste zaak van de wereld. Maar als je winkelt, zou je je kunnen afvragen waarom sommige etalages zijn uitgedost alsof de plaatselijke begraafplaats tijdelijk uitgelopen is. Het Halloweensnoep ziet eruit alsof er een seriemoordenaar vrij rondloopt. Niet dan? Ik vind het niet normaal dat kleine kinderen daarmee geconfronteerd worden. Ze slapen niet meer. En ik ook niet.

Goed, de trend is gezet. De kaarten zijn op tafel. Tijd om eens te kijken waar Halloween vandaan komt en waarom Nederlanders er dol op zijn. Niet allemaal hoor, ik heb ook medestanders. 🙂

We gaan op bezoek bij de Kelten in Schotland.

Zo’n 500 jaar geleden. Halloween vindt in Schotland zijn oorsprong. En is 1,5 eeuw geleden met emigrerende Schotten meegereisd naar Amerika. Klein uitstapje: Halloween is afgeleid van All Hallows Eve, de avond voor Allerheiligen. Allerheiligen is op 1 november. Daarom valt Halloween jaarlijks op 31 oktober. Waarschijnlijk wordt het al sinds het begin van de christelijke jaartelling gevierd. Allerheiligen is overigens een christelijk feest, Halloween een heidens (nu seculier) feest.

Terug naar de Kelten. Het keltische nieuwjaar begon op 1 november. Op oudjaarsdag, 31 oktober, vierden de Kelten het oogstfeest. Naast dat er gefeest werd, geloofden de Kelten dat op die dag de deur naar het dodenrijk openstond. Zowel goede als kwade geesten kregen de ruimte om zich onder de levenden te begeven. Waarschijnlijk verkleedden de Kelten zich ter bescherming. Logisch, niemand zit te wachten op een kwade geest in zijn huis. Toch?

De Kelten geloofden heilig in Halloween.

Zo heilig, dat ze mensenoffers brachten. Om de geesten gunstig te stemmen en het jaar uit te luiden. En wij vieren dit feest tegenwoordig voor de lol? Ik begrijp er steeds minder van. Misschien wil ik het niet begrijpen. Omdat ik een watje ben. Omdat ik huizenhoog spring als iemand mij laat schrikken. En omdat ik dit feest bloedserieus neem. Daarom vier ik het niet. Omdat ik vrees dat er soms meer achter schuil gaat dan wij denken en misschien geloven. En dan blijf ik er maar liever ver bij vandaan.

Ik herinner me een verhaal dat ik jaren geleden hoorde.

Ik interviewde een vrouw, die getrouwd was geweest met een moslim en jarenlang in zijn geboorteland had gewoond. Het doel van het interview was om meer over de islam en de cultuur te weten te komen voor mijn theologieopleiding.

Wat mij is bijgebleven, zijn de dingen die ze mij off topic vertelde. Over de zichtbare aanwezigheid van een zwarte gestalte in hun slaapkamer, die niet weg wilde gaan. Klapperende kastdeurtjes. Lampen die aan en uit gingen. Onverklaarbare verwondingen, die zomaar opeens verschenen. Ik kan nog wel even doorgaan. Snap je nu waarom ik Halloween niet grappig vind? Omdat ik in God geloof, geloof ik juist ook in de tegenstander van God. En die mag dan (gelukkig!) minder sterk zijn, maar hij is er wel degelijk. Hij houdt van het donker, ik niet. Ik houd van het Licht.

Toch heeft Halloween ook iets leuks!

En dan heb ik het natuurlijk over trick-or-treat. Hartstikke tof voor de kids, gezellig langs de deuren en snoepjes vragen. Maar mij haal je daarmee niet over de streep. Ik wacht liever 11 dagen, tot Sint-Maarten. Dan kan ik, als de dreumes wat groter is, met een rustig hart en brandend lampionnetje de straat op. Dat ligt mij meer dan horrorclowns en creepy doodshoofden. Ieder z’n meug.